प्रेम म्हणजे प्रेम असतं..

प्रेम म्हणजे प्रेम म्हणजे प्रेम असतं,
तुमचं आणि आमचं अगदी ‘सेम’ असतं !

काय म्हणता ?
या ओळी चिल्लर वटतात?
काव्याच्या दृष्टीने थिल्लर वाटतात ?

असल्या तर असू दे,
फसल्या तर फसू दे !

तरीसुद्धा
तरीसुद्धा,

प्रेम म्हणजे प्रेम म्हणजे प्रेम असतं,
तुमचं आणि आमचं अगदी ‘सेम’ असतं !

मराठीतून इश्श म्हणून
प्रेम करता येतं;
उर्दुमधे इश्क म्हणून
प्रेम करता येतं;
व्याकरणात चुकलात तरी
प्रेम करता येतं;
कोन्वेंटमधे शिकलात तरी
प्रेम करता येतं ! 

असं कविवर्य मंगेश पाडगावकरांनी लिहून ठेवलंय. त्यांची ही कविता प्रचंड गाजली. प्रत्येक साहित्य संमेलनात, कविसंमेलनात या कवितेला भरभरून दाद मिळायची. पाडगावकरांच्या लेखी  सर्वांचं प्रेम सेम असलं तरी त्यांनीच एका कवितेतून प्रेम करण किती कठीण आहे, हेही सांगून टाकलं.

प्रेम करणं सोपं नसतं...
सर्व करतात, म्हणून करायच नसतं..
चित्रपटात बघीतलं, म्हणून करायच नसतं...
पुस्तकात वाचलं , म्हणून करायच नसतं...
तर कुणाकडून ऐकलं, म्हणून करायच नसतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं...
शाळा कॉलेजांत असच घडतं...
एकमेकांना बघीतलं की मन प्रेमात पडतं...
अभ्यासाच्या पुस्तकात मग तिचंच रूप दिसतं...
जागेपणी ही मग प्रेमाचं स्वप्नं पडतं...
ज्या वयात शिकायचं असतं त्यावेळी भलतचं घडतं...
करीयरचं सत्यानाश तर आयुष्याचं वाटोळं होतं...
सहाजीकच मग आईवडिलांच्या ईच्छांवर पाणी पडतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं... 

असं सांगून त्यांनी प्रेमाचे इफेक्ट आणि साईड इफेक्टही सांगून टाकले.  मराठीत इश्श म्हणून प्रेम करणारे आणि ऊर्दूत इश्क म्हणून प्रेम करणारे या प्रेमाच्या नादात आयुष्याचं मातेरं करून बसले. कारण प्रेम काय, असतं हेच त्यांना नीट कळलं नसावं, असा माझा त्यामागील तर्क. एखादी तरुणी आवडली म्हणजे बस्स झालं प्रेम, असं समजणाऱ्या मजनूंची संख्या पावसाळ्यात उकिरड्यावर उगवणाऱ्या छत्र्यांपेक्षाही जास्त आहे. माझा मित्र गणेश याला एक मुलगी खूप आवडली. तो सारखा तिचा पाठलाग करू लागला. एकटक तिच्याकडे पाहणे, काही तरी निमित्त करून तिच्याशी बोलण्याचा प्रयत्न करणे, असे त्याचे प्रयोग सुरू होते.  पण ती या पठ्ठ्याला कशातच मोजेना. गणू हैराण, परेशान झाला. एके दिवशी त्यानं तिच्याजवळ आपल्या प्रेमाची कबुली दिली. तशी तिनं त्याच्या कानशिलात लगावली. पण त्या अॅक्शनवर रिअॅक्शन न देता त्याने मोठ्या समजूतदारपणाने तेथून खसकणेच पसंत केले. आमच्यातीलच एका मित्रानं हा नजारा उघड्या डोळ्यांनी बघितला होता. थोड्याच वेळात रडकंमडकं तोंड घेऊन तो आम्हा मित्रांकडे आला. त्याच्या आधी आलेल्या मित्रानं हा सर्व वृत्तांत टीव्ही रिपोर्टरप्रमाणे अगदी एडिट करून आम्हाला सांगितला होता.  त्याच्या तोंडावर पाच बोटांचे ठसे उमटल्याने त्याच्या प्रेमाचे बारा कधीच वाजले होते,  हे  आम्हाला बाराच्या आधीच कळले होते.  तरी आमच्यातीलच एकानं गंमत म्हणून त्याच्या दुखऱ्या भागावर बोट ठेवलंच. 'काय रे तुझ्या थोबड्यावर बारा का वाजले', असा ठेवणीतला प्रश्न केला. पण त्याने हकिकत लपवली.  'काही नाही रे रात्रीपासून दाढ खूप दुखतेय', असे खोटे उत्तर देऊन त्याने वेळ मारून नेली. पण त्याच्या चेहऱ्यावरील भूगोल पाहता त्याने सांगितलेला इतिहास खोटा होता, हे  सर्वांना ठाऊक होतं. त्यामुळे त्या खबऱ्या मित्राने त्याने सांगितलेल्या खोट्या इतिहासाची पाने अधिक न चाळता, सर्वांना भूतकाळात म्हणजे थोड्या वेळापूर्वी काय झाले, याची वर्तमान स्थिती सांगून टाकली. त्यामुळे तो पूर्णपणे ओशाळून गेला. 'यार मी तिच्यावर खरं प्रेम केलं. पण तिनं माझ्या प्रेमाचा अपमान केला. याचा बदला मी जरूर घेईन', असा संताप व्यक्त करून तो रागाने फणफणतच निघून गेला. काही जणांनी त्याचं सांत्वन करण्याचा प्रयत्नही केला. पण तिची चापट त्याच्या गालावर नव्हे तर जिव्हारी लागली होती. 

पुढील दोन दिवस हा घायाळ मजनू आमच्यात मिसळलाच नाही. आम्हालाही त्याची काळजी वाटू लागली. एका मित्रानं तर आपणच त्या मुलीला गणूच्या प्रेमाबद्दल बोलून तिचं मतपरिवर्तन करावं का, असा प्रस्ताव आमच्या मित्र पंचायतीत मांडला. पण आपलाही त्या बयेनं पोपट केला तर आपली पंचाईत होईल, या शक्यतेनं मी एकाद्या राजकीय पक्षातून बाहेर पडावं तसं बाहेर पडलो. त्याचं कारण म्हणजे मला गणूला त्या मुलीविषयी मोठे आकर्षण होतं, हे त्याच्या बोलण्यातून अनेकदा जाणवलं होतं. जगातली प्रत्येक चांगली वस्तू आपल्याकडे असावी, हे प्रत्येकाचंच स्वप्न असतं. तसंच स्वप्न गणूनं पाहिलं होतं. चारचौघींत देखणी असलेली ती तरुणी आपली व्हावी, ही त्याची ओढ स्वाभाविक होती. पण परिस्थिती तशी नव्हती. आमचा गणू दिसायला कादर खान होता तर ती परवीन बाॅबी! ती राजाभोजची एकुलती एक मुलगी होती तर हा आमचा गंगू तेल्याचं तिसरं  अपत्य. तिला शिकून सवरून मोठं व्हायचं होतं तर आमचा गणू दरवर्षी काठावर पास होणारा. दोघांत प्रेम होण्यासाठी काही तरी कुठं तरी थोडी तरी समानता असायलाच हवी ना. एखाद्याची सतत ओढ लागणं, दिवस रात्र त्या व्यक्तीचा विचार करणं, या विचारात अन्नपाणी गोड न लागणं, जिवाला सारखी हुरहूर लागणं, हे प्रेमात पडण्याचं लक्षण मानलं तरी हे मुळात प्रेम नसतंच, ते आकर्षण असतं,  हा धडा गणूच्या एकतर्फी प्रेमानं आम्हा मित्रांना शिकवला होता. गणू चुकला होता, असे म्हणण्याचे धाडस मी येथे करणार नाही. कारण त्या भाबड्याला प्रेम आणि आकर्षण यातील सुईच्या टोकाइतके अंतर कळले नव्हते.  शेवटी
प्रेम म्हणजे प्रेम म्हणजे प्रेम असतं,
तुमचं आणि आमचं अगदी ‘सेम’ असतं ! असं आपण म्हणत असलो तरी

प्रेम करणं सोपं नसतं...
सर्व करतात, म्हणून करायच नसतं..
चित्रपटात बघीतलं, म्हणून करायच नसतं...
पुस्तकात वाचलं , म्हणून करायच नसतं...
तर कुणाकडून ऐकलं, म्हणून करायच नसतं...
कारण प्रेम करणं सोपं नसतं... 

असं पाडगावकरच आम्हाला सांगून गेले.